МДУ ім. А. А. Куляшова
Кафедра беларускай літаратуры
Рэферат
Тэма:
Аповесць Васіля Быкава
“Альпійская балада”
Выканала студэнтка ФСФ,
р/а, 4 к., “ А” групы
Качанава С. В.
Магілеў, 2009
Змест
1. Гісторыя стварэння аповесці
2. Асаблівасці сюжэту і вобразаў галоўных герояў
3. Стылістычныя асаблівасці аповесці
4. Спіс выкарыстанай літаратуры
1. Гісторыя стварэння аповесці
Да найбольш папулярных ранніх аповесцей Васіля Быкава належыць «Альпійская балада» (1963). Яна шмат друкавалася ў Беларусі, выдавалася ў розных рэгіёнах былога Савецкага Саюза, часта перакладалася на замежныя мовы. На аснове аповесці створаны кінафільм, некалькі тэатральных спектакляў, інсцэніроўка для радыё, балет, пастаўлены ў Мінску і Чэлябінску, опера, пастаўленая ў Харкаве, сімфонія.
«Так ці іначай у аснове ўсяго напісанага мной пра вайну ляжыць асабісты вопыт, памяць пра тыя гады, незабытае пачуццё барацьбы і смяртэльнай небяспекі. Таксама адтуль усе вобразы, якія бачаны, пазнаны, маюць дачыненне да мяне, адчуваюцца мною. Але сюжэты... Сюжэты — гэта ўжо не абавязкова з перажытага, нярэдка яны «зроблены», створаны на аснове ведання і памяці», — пісаў Васіль Быкаў.
«Альпійская балада» якраз з такіх твораў. Аповесць і нарадзілася з успаміну пра адну тагачасную сустрэчу. «Чарнавалосую худзенькую дзяўчыну з Неапаля, — расказваў празаік у артыкуле "Помніць!", — я сустрэў вясной 1945 года ў невялікім гарадку ў Аўстрыйскіх Альпах. Углядваючыся ў калону салдат нашага артцалка, Джулія шукала "свайго" Івана, як і яна сама, таксама былога вязня, з якім яны разам бедавалі ў гарах», уцёкшы з канцлагера.
У кнізе «Доўгая дарога дадому» даюцца і трошкі іншыя падрабязнасці той гісторыі: «спрытненькая чорнавалосая дзяўчынка ў паласатым убранні» «на кангламераце нямецка-руска-італьянскіх словаў» расказала, што «яе імя Джулія, яна італьянка і шукае рускага палоннага Івана, з якім летась разам уцякала з канцлагера. У гарах іх схапіла паліцыя, яе зноў кінулі ў канцлагер, а што сталася з Іванам, яна не ведае».
А вось што паведамляў Васіль Быкаў ў кнізе “Праўдзівай адзінкай”:
“Гэта адбылося ў самым канцы вайны ў аўстрыйскіх Альпах, куды ўжо ўладарна прыйшла апошняя ваенная вяспа і з ёю магутным патокам шыбавалі войскі двух нашых франтоў.
Нядаўна яшчэ тут быў глыбокі тыл нямецкага рэйха, і, як усюды ў яго тыле, было шмат прамысловых прадпрыемстваў, якія працавалі на вайну, і, вядома, усялякіх лагераў: канцэнтрацыйных, ваенна-палонных, працоўных. 3 прыходам Савецкай Арміі ўсе яны разбягаліся, ахова ўцякала, а дарогі і населеныя пункты напаўняліся многімі тысячамі людзей, сагнаных з усіх краін Еўропы.
Аднойчы мы занялі нейкі гарадок і чакалі новай каманды. Доўгая калона артпалка, павярнуўшы да абочыны, замерла на брукаванай ускраіннай вулачцы. Здаецца, гэта быў Фэльбах або, можа, Глейсдорф, памяць добра захавала агульны выгляд гарадка, але зусім страціла яго назву. Салдатам не было дазволена адлучацца ад машын, мы вось-вось павінны былі кудысь павярнуць з ранейшага папрамку, і начальства ў камандзірскім «вілісе» нешта вырашала над картамі.
У кабіне «студэбекера» моцна прыгравала сонца, пасля бяссоннай ночы карцела драмаць, і я вылез на вуліцу. Салдаты ў кузавах таксама сядзелі, разамлеўшы ад цяпла, і «клявалі» насамі; па маставой уздоўж машын прайшла група выпушчаных на волю схуднелых экспансіўных людзей у цёмных берэтах.
Яны песлі нацыянальны французскі сцяг, спявалі «Марсельезу» і пешта крычалі нам, але мы пе разумелі, і толькі старшына Лук'янчанка дабрадушна памахаў ім з кузава — давай, маўляў, не варта ўдзячнасці. ............
