Беларускi дзяржаўны унiверсiтэт

Гістарычны факультэт

Кафедра гiсторыi Беларусi старажытнага часу i сярэднiх вякоў

Рэферат па тэма: Грамадска-палітычнае жыццё Беларусі у пасляваенны перыяд (1945 - 1991)

Падрыхтаваў:

студэнт 4 курса, 7 групы

Новiкаў Ю.М.

Мiнск, 2009

План

Грамадска-палітычнае жыццё Беларускай ССР у пасляваенны час (1945- 1991 гг.)

Дадатак

Літаратура

Грамадска-палітычнае жыццё Беларускай ССР у пасляваенны час (1945- 1991 гг.)

Заканчэнне вайны парадзіла вялікія надзеі у грамадстве. Сярод насельніцтва узніклі таксама спадзяванні на перамены у палітычным жыцці, бо многія пачалі ужо задумвацца над будучым лесам сацыялізму. Аснову "крытычнай масы" складалі былыя удзельнікі вайны, інтэлігенцыя, моладзь, якія уносілі прапановы аб неабходнасці рэфармавання палітычнай сістэмы і структуры улады у краінею Выказваліся думкі аб абмежаванні тэрмінау знаходжання на выбарных пасадах, увядзення спаборніцтва кандыдатау пры выбарах у саветы, недапушчальнасці падмены палітычнага кірауніцтва адміністрацыйным. Але стыхійны пратэст супраць панаваушай сістэмы, які ішоу знізу, хутка пачау згасаць, бо перамогу атрымала жорсткая лінія, накіраваная на узмацненне таталітарызму.

У пасляваенныя гады ў СССР і БССР захоўвалася палітычная сістэма, якая склалася ў 20–30-я гады і была замацавана ў Канстытуцыі СССР 1936 г. і Канстытуцыі БССР 1937 г. Дэкларуючы на словах дэмакратычныя свабоды, палітычны рэжым па сутнасці сваёй заставаўся таталітарным.

Першым крокам у вяртанні да мірнага жыцця (да даваеннай палітычнай арганізацыі) былі выбары ў Вярхоўны Савет СССР (1946), у Вярхоўны Савет БССР (1947) і мясцовыя Саветы рэспублікі (1948). Яны прайшлі пры высокай актыўнасці выбаршчыкаў, у святочнай атмасферы. Савецкія людзі галасавалі за прадстаўнікоў "непарушнага блока камуністаў і беспартыйных", успрымалі гэтыя выбары як своеасаблівы паказчык вяртання да мірнага жыцця і звязвалі з імі надзеі на будучыню. Пачуццё гонару за сваю зямлю, якая адраджалася з попелу намаганнямі тысяч людзей, павялічвала пачуццё ўласнай годнасці народа, жаданне зрабіць новае пасляваеннае жыццё лепшым, святлейшым.

Але ў пасляваенныя гады новая хваля рэпрэсій прыйшла на Беларусь – чарговыя арышты, дэпартацыі людзей на спецпасяленні і ссылку, абмежаванні на некаторыя віды дзейнасці і г.д. Рэпрэсіі праводзіліся з часу вызвалення рэспублікі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў па 1952 год. Асабліва яскрава гэта праявілася ў дзейнасці Л. Цанавы, які ўзначаліў органы дзяржаўнай бяспекі рэспублікі ў 1938–1951 гг., справе Севіча 1951 г. – Наркама асветы рэспублікі, кампаній, накіраваных супраць дзеячоў культуры і г.д.

Вострай была палітычная сітуацыя ў заходніх абласцях Беларусі. Тут прадоўжылі ўзброеную барацьбу супраць савецкай ўлады групы асоб, якія супрацоўнічалі ў час акупацыі з фашыстамі, атрады Арміі Краёвай і іншыя. Становішча ўскладняла тое, што іх у пэўнай меры падтрымлівалі незадаволеныя сяляне, людзі, якія незаслужана пакутавалі ад рэпрэсій і проста з цяжкім, неадназначным лёсам. Гэта стварала ў некаторым сэнсе сацыяльную базу для антысавецкай барацьбы. Ахвярамі яе станавіліся не толькі партыйныя і камсамольскія актывісты, урачы, настаўнікі, ваенаслужачыя, але і звычайныя сяляне.

Так, у лютым 1946 г. ............