Часть полного текста документа: В А З О Р А Т И М А О Р И Ф И Ч У М Х У Р И И Т О Ч И К И Т О Н У Н И В Е Р С И Т Е Т И Т Е Х Н И К И И Т О Ч И К И С Т О Н Б А Н О М И А К А Д Е М И К М. О С И М И КАФЕДРАИ ФИЗИКА Лабораторияи механика, физикаи малекулави ва термодинамики ХИСОБОТИ Кори лаборатории № 6 ______________________________ ______________________________ ______________________________ Факултаи энергетики, курси II , гурухи "6547А" Ном, номи падар Имзо Таърих Тахияи Умаров Нозим Чамшедович Санчид Химояро кабул кард ОМУХТАНИ КОНУНХОИ ХАРАКАТИ ЧАРХЗАНИ ДАР РАККОСАКИ ОБЕРБЕК Максади кор: санчиши тачрибавии муодилаи асосии инамикаи харакати чархзани ва муайяан кардани моменти инерцияи чисмхои сахт. Лавозимот: раккосаки Обербек, штангенциркул, качмуйи борчахо. Назарияи метод ва тафсири дастгох Муодила асосии динамикаи харакати чархзании чисми сахт: M = ?? (1) Шабехи муодилаи асосии динамикаи харакати пешрави: F = m? (2) мебошад, ки дар он М - момменти гардишовари кулли куввахои ба чисм таъсиркунанда, ? -моменти инерцияи ин чисм нисбат ба мехвари чархзани, ? - шитоби кунчии харакати чархзанист. Дастгохи ба ном раккосаки салибшакли Обербек имкон медихад, ки дар тачриба моменти гардищовари куввахо ва шитоби кунчиро чен карда чен карда, моменти инерцияи раккосак ва хосияти аддитиви (чамъшавандаги) - и он мавриди санчиш карор ёбад. Ин раккосак аз ду диск (курс) - и радиусхояшон гуногун иборат аст, ки ба он чорто милаи таксимоти сантиметридор нисбат ба якдигар тахти кунчи рост чойгирбуда (салабшакл) васл карда шудаанд ва раккосак дар гирди мехвари уфуки (таввасути шарикоподшипгик) чарз зада метавонад. Ба милозо борхои якандозаи массаашон m1 чуфт-чуфт дар сасофаи якхелаи муайян аз мехваи чархзани чойги ркарда, моменти инерцияи раккосакро тагйир додан имконпазир аст (расми 1). Ба дискхо як нуги расмони дар нуги дигараш платформа (сахн)-и массааш малум овезнбударо андармону печонида мешавад. Бо таъсироти платформа ва борчахои дар он чойгирмекардаи массаашон муайян 10 (расми 2) расмони печонида кушода ва таввасути кувваи тарангии расмон (Т) ба харакати чрхзании собитшитоб (? = const) медарояд. Дар втулка (гилофа)-и поёнии кафо (5) электромагнити тормодиихи махкам аст, ки хангоми ба он васл кардани шиддати электри бо ёрии муфта (пайвастгар)и фрикциони (таввасути моиш харакатовар ё аз харакат боздоранда) раккосак дар холати ороми нигох дошта ё рахо дода, имконияти ба харакат даровардани он фарохам оварда мешавад. Кронштейни (дастак) харакатманди 4-ро ба рафти сутунпояи 1 кучонда дар вазъияти ихтиёри махкам ва бо хамиг ин ё он баландии борчахои 10-ро мукаррар сохтан мумкин аст. Барои ба хисоб гирифтани баландии афтиши платформа (h) сутунпоя шкалаи таксимоташ милиметри дорад. Дар кронштейни 4 ва кронштейни бехаракати 3 датчикро (василахои ба кайдгири)-и фитоэлектри 11 ва 12 шинонда шудаанд. Датчики 11 хисобгираки вактро бо кор меандозаду датчики 12 импулси электрии анчоми кайди вактро ангезонида, электромагнитро ба манбайи шиддати дойими васл менамояд ва харакати раккосак катъ меёбад. Дар асоси 2-и дастгох 7 шинонда шудаанд, ки бо ёрии онхо мавкейи шокули (вертикали)-и сутунпояро танзим додан имконпазир аст. Дар хамин асос барои чен ардани тули вакти афтиши платформаю борчахо миллисониясанчи 13 чойгир мебшад. Руяи пеши асос чузхои идоравии зеринро дарбар гирифтааст: СЕТЬ - пахши ин клавиша (тугма) Баьди васли дастгох ба шабакаи шахри медарорад ва чарогакхои дадтчмкхои Фотоелектрирофурузон мегардонад . СБРОС-пахши ин тугма ададхои индикатор (нишондиханда) -и миллисиониясанчро ба сифр (нуль) - х о Табдил медихад (агарто ин дам дар он ададхои дигар сабт ефта бошад). ............ |