БЕЛАРУСКІ ДЗЯРЖАЎНЫ УНІВЕРСІТЭТ
Гістарычны факультэт
Кафедра гісторыі Беларусі старажытнага часу і сярэдніх вякоў
Курсавая работа
КАНЦЛЕР ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА ЛЕЎ САПЕГА
Студэнткі 1 курса
Кажамякіна Ірына Юр'еўна
Навуковы кіраўнік: выкладчык І.В. Лебедзева
Мінск – 2008
Змест
УВОДЗІНЫ
ГЛАВА І. НА ПАЧАТКУ ШЛЯХА
ГЛАВА ІІ. ПАЛІТЫЧНАЯ БАРАЦЬБА
ГЛАВА ІІІ. НА ЧАЛЕ ДЗЯРЖАЎНАЙ КАНЦЭЛЯРЫІ
ГЛАВА ІV. АПОШНІЯ ГАДЫ
ЗАКЛЮЧЭННЕ
СПІС КРЫНІЦ І ДАСЛЕДВАННЯЎ
УВОДЗІНЫ
У шматвяковай гісторыі Беларусі ёсць залатая пара – эпоха гуманізму і адраджэння асветніцтва. Менавіта на гэты перыяд прыпадае дзейнасць аднаго з найвыдатнейшых асоб нашай мінуўшчыны, чалавека выключна адаронага і таленавітага, прыроджанага дыпламата, палітыка і юрыста – Льва Сапегі.
На жаль, да нядаўняга часу пра Льва Сапегу не шмат пісалася, а калі і гаварылась, дык павярхоўна. Прычынаў гэтага шмат. Але галоўнай з іх з'яўляецца той факт, што на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў гісторыя краіны перакручвалася: агрэсіўна знішчалася і ганьбавалася ўсё, зробленае некалі беларускай шляхтай ды славутымі князёўскімі дынастыямі.
Цяпер жа імя Льва Сапегі вяртаецца з небыцця. Упамінанні аб яго асобе, аб яго палітычнай, грамадскай, асветніцкай дзейнасці можна знайсці ў кнігах Алеся Марціновіча, Вітаўта Чаропкі, С.А.Падокшына, ў розных энцыклапедычных даведніках і часопісах. Сярод гэтых крыніц асабліва хочацца адзначыць працу вядомага беларускага даследчыка В.І.Саверчанка “Канцлер Вялікага Княства. Леў Сапега”, у якой найбольш падрабязна асвятляецца драматычны лёс выдатнага палітычнага дзеяча сярэднявечнай Беларусі і яго барацьба за самастойнасць дзяржавы. Пры напісанні курсавой работы абавязкова прадугледжваецца выкарыстанне такіх гістарычных крыніц, як Статут Вялікага княства Літоўскага 1588 г., які з'яўляецца адным з важнейшых помнікаў гісторыі Беларусі, і матэрыялаў з сямейных архіваў дому Сапегаў і Радзівілаў.
Мэта курсавой работы – вывучэнне гісторыі Беларусі апошняй чвэрці XVI – 30-х гадоў XVII стагоддзяў – перыяду жыцця і дзейнасці Льва Сапегі. Даследванне гэтага перыяду дапаможа зрабіць вынікі аб ролі Льва Сапегі ў палітычным жыцці Вялікага княства Літоўскага.
Адпаведна з пастаўленнай мэтай аўтар паспрабуе вырашыць наступныя задачы:
– прааналізаваць палітычную і дыпламатычную дзейнасць Льва Сапегі;
– праанілізаваць Статут 1588 г. і ролю Льва Сапегі ў яго распрацоўцы, выданні і выкананні артыкулаў;
– паказаць Льва Сапегу, як асобу не палітычную, а як чалавека з няпростым і трагічным сямейным лёсам.
ГЛАВА І. НА ПАЧАТКУ ШЛЯХА
Род Сапегаў – адзін з самых магутных на Беларусі. Яго моц і багацце можна параўнаць хіба што з набыткамі Радзівілаў. Самі Сапегі пачынальнікам свайго роду лічылі вялікага князя Віценя, “роданачальніка князеў Літоўскіх” – Віценя[1]. На пахавальным помніку адного з Сапегаў іх радавод быў пададзены наступным чынам: “Івану Сымонавічу Сапегу... сыну Сунігайлы Пунігайлавіча Сафіі, троцкага кашталяна, які пры святым хрышчэнні прыняў імя Сымона... унука Пунігайлы Нарымунтавіча, сучасніка Альгерда і таксама кашталяна троцкага, названага па-грэчаску Сафіяй за сваю мудрасць, адкуль выводзяць сваю прозву Сапега ўсе нашчадкі Нарымунтавіча, роднага брата Белзскага і падольскага князёў, праўнука Нарымунта Гедымінавіча, пінскага епарха, сына Гедыміна Віценавіча, унука Віценя – роданачальніка князёў Літоўскіх”[2].
Граматы, выдазенныя Сапегам Жыгімонтам Старым, а пасля Жыгімонтам Аўгустам, пацвярджалі, што яны на самой справе па паходжанні Нарымунтавічы (або Нарымонтавічы). Праўда, некаторыя даследчікі выказваюць сумненні ў такім старажытным і знатным паходжанні Сапегаў і называюць такі радавод фікцыяй. ............
