ВЯСЕЛЬНЫ АБРАД:

АСНОЎНЫЯ ЭТАПЫ І ІХ ЗНАЧЭННЕ

Абрад вяселля адзін з драўнейшых абрадаў  усходніх славян . Ен адносіцца да святочнага каляндара.

Калі  пахаронны   абрад  адмяняў  сістэму  каляндарных  святкаванняў , радзільна-крэсцільны  абрад уваходзіў  ў  сістэму  каляндарных  адносін , а  вось  вясельны павінен  быў  падстрайвацца  пад  рытмы  каляндарных сведчанній  ,  цэлкам   залежыў  ад   благапрыемных  перыядаў .  

У народным календары есць перыяды часу, калі вяселле строга забаранялася , і , наадварот , два перыяда калі вяселле было благапрыемна , а трэці дапускаў правядзенне святкавання, але да яго было стрыманыя адносіны з боку народа.

Вясельны абрад па сваей структуры быў болей складаны,чым радзільны ці пахаронны. Ен убіраў  ў сябе двух ці трохтыдневы прадвясельны перыяд , затым шло вяселле . Потым ішлі паслявясельныя рытуалы, якія расцягваліся на ўвесь год.

На тэрыторыі Беларусі зліліся шматвякавыя традыцыі: народная (язычная ) , і хрысціанская (праваслаўная) .На працягу доўгіх часоў гэтыя рэлігіозна культурныя традыцыі ўзаімапранікалі  і ўзаімадапаўнялі адна адну. Болей пазнейшая  па праісходжанню і распаўсюджанню хрысціянская  культура ,ўбірала ў сябе некаторыя гістарычныя  традыцыі нашых продкаў і зрабіла іх сваім духоўвным нашчадкам .

Важнейшай часткай хрысцьяна-язычнага каляндару з’явіліся пасты,ў час якіх вяселле не адбывалася .Пасты выключаюць ужыванне ежы жывельнага паходжання, вясельных мерапрыемств , выконвання супружаскіх абавязкаў. Царква у час пастоў не вянчае маладых. У традыцыйным народна- праваслаўным каляндару чатыры асноўных паста.

1.       КАЛЯДНЫ.

2.       ВЯЛІКІ.

3.       ПЯТРОЎСКІ.

4.       УСПЕНСКІ.                        

Таксама вянчанне ў храмах не адбываецца ў аўторак , чацвер і ў канун вялікіх свят . Непрыемна вяселле таксама і на Каляды. Трэба ўлічваць фазу луны, не граць вяселле ў высакосны год і ў мае месяцы. Вяселле трэба аднесці на 1год, калі адбылася смерць родных.

Першы благапрыемны перыяд дзеля вяселля ад канца жніўня  да Каляднага паста, за выключэннем памінальнай нядзелі ( трэцяя нядзеля пасля пакрову ).

Другі перыяд, гэта зімні Мясаед –21 снежня і закнчваецца ў канун Маслянічнай нядзелі.Есць яшчэ і трэці перыяд калі дапускалась вяселле . Пачынаецца ен ад семухі , завяршаецца перад Пятроўскім пастом.

Традыцыйнае народнае вяселле складалась з трох этапаў:

1.       ПРАДВЯСЕЛЬНЫ.

2.       ВЯСЕЛЛЕ.        

3.       ПАСЛЯВЯСЕЛЬНЫ.

ПРАДВЯСЕЛЬНЫ ПЕРЫЯД

(1 этап)

Першай адпраўной кропкай ў прадвясельным этапе яўляецца сватаўство.

Гэта прадуманы крок перш за ўсе з боку родных жаніха , ен захаваў у сябе момант нечаканасці: адказу з боку родных нявесты  ці яе самой . Таму да сватаўства  падыходзілі вельмі атветственна. Благапрыемны дзень дзеля гэтага  лічыўся чацвер.

Ключавой фігурай ў абрадах прадвясельнага перыяду , а так сама ў рытуале вяселля з’яўляецца СВАТ .

Гэта чалавек старэйшы за сорак гадоў ,які мае сям’ю і дзяцей .Ен павінен мець аўтарытэт ,правіць ходам падзей, падзержвае неабходны рытм святочнага дзейства.

З моманту, калі сват пераступіў ганак хаты будучай нявесты ,пачынаецца прадвясельны перыяд . ............