Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь
УА “Гродзенскі дзяржаўны універсітэт ім.Я. Купалы"
Факультэт юрыдычны
Кантрольная работа
па дысцыпліне: “Гісторыя дзяржавы і права Рэспублікі Беларусь"
5 варыянт
тэма: “Крымінальнае права па статуту ВКЛ 1588 г. "
Выканала: студэнтка І курса
завочнай поўнай формы навучання
спецыяльнасці “Эканамічнае права”
Панімаш В.Г.
Праверыў: Басюк І.А.
г. Гродна 2009 г.
Змест
I. Паняцце злачынства
II. Віды злачынства і пакарання.
III. Параўнаць крымінальнае права ВКЛ з “Каралінай” Карла V
Спіс літаратуры
I. Паняцце злачынства Заканадаўства Вялікага княства Літоўскага (далей - ВКЛ) значную ўвагу прысвяціла крымінальнаму праву, якое было накіравана на абарону жыцця, здароўя і маемасці асабліва феадалаў, якім было прадастаўлена права судзіць і караць залежных ад іх людзей.
Феадальны крымінальны закон не ўтрымлівае дакладнага азначэння паняцця злачынства, аднак, зыходзячы з аналізу адпаведных крымінальна-прававых норм, можна зрабіць заключэнне, што заканадаўца XVI ст. прызнае злачынствам супрацьзаконнае, віноўнае дзеянне, якое ўключае ў сябе элемент грамадскай небяспекі і робіць замах на феадальны грамадскі лад, правапарадак, уласнасць, правы і інтарэсы прыватных асоб.
У крымінальным законе ВКЛ сустракаюцца розныя назвы злачынных дзеянняў: "выступ", "кривда", "учинок", "злочинство", "шкода", "гвалт", "вина". Усе гэтыя тэрміны падкрэсліваюць розныя бакі злачыннага дзеяння, у змест якога заканадаўца часта адначасова ўключае і "кривду" для пацярпеўшага, і "шкоду земскую", парушэнне закона і парушэнне "покоя посполитого", а акрамя гэтага - віну і грэх "противный пану Богу".
У залежнасці ад характару злачыннай дзейнасці і яе вынікаў па-рознаму называліся і злачынствы. Так, злачынствы супраць здароўя, асабістай недатыкальнасці і маёмасці называліся гвалтам, крыўдай, зладзействам, шкодай. Супрацьпраўны і грамадска небяспечны характар злачынства адцяняўся тэрмінамі "выступ из права", віна. Агульнае паняцце злачынства, блізкае да сучаснага, называецца "проступком". Такія дзяржаўныя злачынствы, як змова супраць гасудара, дзяржаўная здрада, бунт або паўстанне, спроба дзяржаўнага пераварота і некаторыя іншыя, называліся "ображенне маестату господарского". Гэтая назва была запазычана з рымскага права.
Парушыўшы закон, злачынец, да таго як панесці пакаранне, павінен паўстаць перад судом, бо пакаранне з'яўляецца інстытутам дзяржаўным. Ужываючы ў дачыненні да злачыннага дзеяння тэрміны "проступка", "выступ", заканадаўца мае на ўвазе перш-наперш парушэнне "устава" гасудара, прававой нормы. Сучасны крымінальны закон лічыць падставай для крымінальнай адказнасці за ўчыненае злачынства наяўнасць у дзеяннях асобы, якая яго здзейсніла, складу злачынства. Заканадаўца феадальнай Беларусі не ведае такога паняцця, аднак добра адрознівае ўсе яго асноўныя бакі і дастаткова ясна і дакладна апісвае істотныя і тыповыя прыметы, яго характарызуюць пэўнае шкоднае і супрацьпраўнае дзеянне як злачынства. Характарызуючы злачыннае дзеянне ў феадальны час, можна зыходзіць з тэорыі сучаснага крымінальнага права, якое называе чатыры элементы, групы аб'ектыўных і суб'ектыўных прымет складу злачынства: аб'ект, аб'ектыўны і суб'ектыўны бакі і суб'ект злачынства.
Закон часта называе "гвалтом" як само злачынства, у першую чаргу рознага роду самаўпраўныя дзеянні адносна чужой маемасці, так і адну з характэрных яго рыс, якая адпавядае сучаснаму паняццю "насилие". ............
