Аляксандр Пальчынскі БДУ гістфак. ЗНЕШНЕПАЛІТЫЧНЫЯ ПРАДУМОВЫ АБ'ЯДНАННЯ ЗАХОДНЯЙ БЕЛАРУСІ Ў АДЗІНАЙ САВЕЦКАЙ ДЗЯРЖАВЕ Пры вывучэнні пытанняў звязаных з прычынамі, што зрабілі магчымым уз'яднанне Заходняй Беларусі з БССР варта звяртаць увагу не толькі на ўнутраныя, але і на шмат якія вонкавыя фактары. Асаблівай увагі заслугоўваюць адносіны Савецкага Саюза з Польшчай, Германіяй, а таксама з Англіяй, Францыяй і ЗША, прычым нетолькі напярэданді, але і падчас другой Сусветнай вайны. Не апошнюю ролю ў савецка-польскіх адносінах тады адыгрывала нацыянальна-тэрытарыяльнае пытанне. Суадносна з падпісаным 18 сакавіка 1921 года ў Рызе мірным дагаворам паміж Савецкай Расіяй і Украінай - з аднаго боку і Польшай з другога, да Польшчы адыйшлі заходнебеларускія і заходнеўкраінскія землі. Гэта памежная ліныя паздзяліла беларускі народ і зрабіла яго жыхарамі розных дзяржаў. На адносіны Польшчы і СССР у значнай ступені ўплвыала Германія, якая прэтэндавала на далучэнне Заходняй Польшчы, такія ж планы былі ў СССР у адносінах да ўсходняй часкі тагачаснай Польскай дзяржавы. Таму ўжо тады ў 1921, з'явілісь прадпасылкі да непазбежнаці таго, што здарылася ў 1939 годзе. У кастрычніку 1923 у Маскве адбылася сустрэча намесніка міністра замежных спраў СССР В. Кона і пасла Германіі ў СССР герцага Брокендорфа-Рантцаў. Осноўным зместам іх гутаркі было "польскае пытанне". Тады была выпрацавана дамоўленасць аб тым, што Саюз і Германія будуць сумесна "уздзейнічаць" на Полшу , калі ў аднаго з бакоў узнікнуць з ёй спорныя пытанні. Далейшае наладжванне савецка-германскіх адносінаў выявілася ў падпісанні 24 красавіка 1926 года "Дагавора аб сяброўстве і супрацоўніцтве" між СССР і Германіяй. У канцы 20-х адбываееца ахладжэнне ў германа-савецкіх адносінах, звязанае з палітыкай "двайнога стандарта" да Веймарскай рэспублікі. Напружанасць таксама ўзнікае на ўсходніх межах СССР, дзе восенню 1931 утвараецца штучная дзяржава Маньчжоў, якая пагражае японскім нападам. У такой сітуацыі савецкае кіраўніцтва ў асобе Сталіна, вырашае абезапасіць свае межы хаця б з захада, шляхам заключэння дамовы з Польшай. Такім чынам 25 чэрвеня 1932 года ў Маскве падпісваецца дагавор об ненападзе між СССР і Польшчай срокам на 13 гадоў. Першы артыкул дамовы дэклараваў:"...стороны обязуются не воевать и не осуществлять каких-либо агрессивных действий друг против друга ни самостоятельно, ни в союзе с каким-либо другим государством".1 У другім казалася: "Если на оду из сторон будет совершено нападение третьего государства, или группы государств, другая сторона обязуется не оказывать помощи или сотрудничать с государством-агрессором на всём протяжении конфликта".2 Як бачна, у выніку дамовы на заходніх межах СССР утвараўся савеасаблівы буфер, які адмяжоўваў СССР ад магчымага агрэсара, а палякі, здавалася, маглі не баяцца паўтарэння падзей 1920 года. Прыход да ўлады ў 1933 годзе ў Германіі нацыянал-сацыялістаў прывёў да значных зменаў у міжнароднай абстаноўке. Германія набывала большую і большую моц і пачынала патрабаваць новага перадзелу сусвету. Гітлер дэклараваў: Мы, нацыянал-сацыялісты...узнаўляем рух у тым напрамку, у якім ён быў прыпынены шасцьсот год таму назад...Мы прыпыняем адвечны ўціск германцаў на поўдзень і захад Еўропы і накіроўваем свой погляд на землі на ўсходзе...Але калі мы сёння кажам аб новых землях у Еўропе, то мы можам мець на ўвазе ў першую чару Расію і падначеленныя ёй акраінныя дзяржавы".3 З прыходам да ўлады А. ............