УА “Брэсцкі дзяржаўны універсітэт імя А.С. Пушкіна"
Кафедра методыкі выкладання беларускай літаратуры і краязнаўства
РЭФЕРАТ НА ТЭМУ:
Я. КОЛАС - заснавальнік юнацкай аповесці
(“У Палескай глушы", “На прасторах жыцця", “Дрыгва”)
Выканала: студэнтка 3-га курса,
спецыяльнасці “Беларуская філалогія"
Лаўрыновіч Іна
Праверыў: Смаль В.М.
БРЭСТ 2009
Змест
1. Я. Колас - пісьменнік-настаўнік
2. Герой, які вучыцца і вучыць
3. Сцёпка Барута - тыповы прадстаўнік новага пакалення (аповесць “На прасторах жыцця”)
4. На пакручастых пуцявінах перабудовы жыцця (аповесць “Дрыгва”)
5. Коласаўскім шляхам
Спіс літаратуры
1. Я. Колас - пісьменнік-настаўнік Многія гады свайго жыцця аддаў ён школе. Добра ведаў асаблівасці дзіцячай псіхалогіі, духоўныя запатрабаванні дзяцей.
Пісьменнік разумеў, наколькі важна прывіць малому грамадзяніну, які толькі ўступае ў жыццё, цікавасць да навакольнага свету, бо менавіта гэта цікавасць абуджае прагу да набыцця новых ведаў.
Я. Колас стварыў нямала твораў, якія, дзякуючы таму, што мы прачыталі іх яшчэ ў школе, запомніліся на ўсё жыццё. Уражанні дзяцінства, юнацтва - самыя моцныя, трывалыя ў чалавечым жыцці.
Коласавы творы, прысвечаныя дзецям, нясуць у сабе значныя моманты павучальнасці, нават дыдактычнасці.
Але гэта не халодная дыдактыка, а вельмі жывая, зацікаўленая, па-мастацку яркая разумова пра месца чалавека ў грамадстве і прыродзе, пра асноўныя вартасці жыцця.
Вялікі мастак на працягу ўсяго свайго жыцця пільна дбаў аб тым, каб раскрыць перад імі, маладымі пакаленнямі, глыбокі сэнс яднання чалавека з прыродай, тую ісціну, што сам чалавек - часцінка прыроды.
Дваццатыя гады - адзін з самых плённых перыядаў у творчасці Якуба Коласа. У гэты час ім была завершана работа над паэмамі “Новая зямля", “Сымон-музыка", напісаны так званыя “Палескія аповесці” (“У палескай глушы", 1922 і “У глыбі Палесся ”, 1927), шматлікія апавяданні, творы для дзяцей, вершы, алегарычныя навелы, аповесці “На прасторах жыцця" (1926) і “Адшчапенец" (1931) і г. д.
2. Герой, які вучыцца і вучыць У аповесці “Упалескай глушы" - паказана праблема псіхасацыяльнай ідэнтыфікацыі. Гэты твор найперш адрасаваны юнацтву. У ім узняты філасофскія і маральныя праблемы, якія актуальны для чытачоў перыяду ранняга юнацтва: сэнс жыцця, жыццё і смерць, чалавек і космас, каханне.
Герой рамана Андрэй Лабановіч і ёсць той сейбіт, які выйшаў на беларускую ніву, каб сеяць у народзе новыя ідэі. Мабыць, нездарма вялікі па аб´ёму і глыбокі па свайму зместу мастацкі твор пачынаецца са сцэны, дзе герой чытае кнігу.
Кнігу з дзіўнай назвай: “Зорныя светы і іх насельнікі”. Героя не проста цікавіць марнае пытанне, ці ёсць жыццё на іншых планетах. Для яго гэта жыццёвая патрэба - атрымаць адказ: дзеля чаго жыве чалавек?
Юнак перажывае духоўны крызіс, бо, толькі-толькі прыбыўшы ў глухую палескую вёску, каб выконваць ролю асветніка, ён адразу сутыкнуўся з праблемай: ці не марнай будзе яго праца, яго фізічныя і інтэлектуальныя намаганні?
Нездарма ў ягоўзнікаюць думкі пра самагубства, і, як можна зразумець, нетолькі ў яго аднаго: праз некалькі дзён Лабановіч атрымлівае па пошце ліст, у якім паведамляецца, што ягоны адннакурснік Лабудзька пайшоў па сваёй волі з жыцця. ............